Dikkate değer ve belki bir gün dikkatleri de deler geçer genç şair, 1989 yılı Elazığ doğumlu. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği mezunu. Yanı sıra Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller ve Lehçeler Enstitüsü Zaza Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans mezunu. Tabiata ve işine âşık öğretmen… Şiirleri; Varlık, Şiiri Özlüyorum, Edebiyatist, Yelkensiz, Mazruf, Vir, Lirik ve çeşitli dergilerde yayımlandı. Şairin henüz kitaplaşmış bir matbu eseri yok. Ama yakında, neden olmasın ki! Ruhumdaki Yırtık şairin şiirlerden seçtiğim şiir. Aşağıdaki söyleşide kara tahtanın önünde büyümüş bir genç şair göreceksiniz. Şair en yakın arkadaşınız olsun dilerim. Genç şairleri seviniz!
Muntazam bir tablo bu
Kendimi başkasına diktiğimden
Söküğümü bulamıyorum
Hayattayım diye bedenim var
Gözüm açık diye daha neler
Bir sürüde ama ortalarda
Annemin de payı var bunda
Elmanın da.
İyiliklerimin dişlediği ömrüm
Çatlayınca kara sabrımdan
Düştü elimden iğnem
Yine de işe gittim unutmadan
Gövdemle
Bırakıp ayaklarımı evde
Muntazamın ötesinde bir tablo bu
Herkes herkesle herkes bu ara
Ayfer Feriha Nujen: İlk soru elbette henüz neden kitaplaşamadığı şiirlerinin. Şiirlerini okudum. Dikkate değer cümlesini deler de geçer üstelik. Pek çok dergide yayınlanmış şiirlerin de var. Bu da demektir ki, şiirlerin beklenen çizgiyi aşmış. Sen söyle bakalım şair, şimdiye kadar kaç yayınevine yolladın dosyanı? Hangilerinden nasıl tepkiler, yanıtlar aldın?
Ali Karan: Böyle düşünmen sevindirdi. Teşekkür ederim. Kitaplaştırmak istediğim geçen zamanda dört yayınevine dosyamı yolladım Fakat ikisi hiç dönüş yapmadı. İzmir de Yakın Kitapevi editörü Sinan Oruçoğlu’na bu noktada teşekkürü borç bilirim. 15 gün içinde dönüş oldu ve şiirler üzerinde, dosya üzerinde konuşma olanağı bulduk. Unutmadığım bir durum da o dönem yakın bulduğum İthaki Yayınevi’nin yayın politikası gereği ilk kitap olarak şiir kitabı basamayacaklarını söylemiş olmaları. Buna kızdığımdan öykü yazmışlığım oldu. Hatta belki başka yayınevlerinin de vardır böyle kuralları bilmiyorum. Enteresan geldi.
A.F.Nujen: Yayıncılığın mutfağından gelen biriyim. Yayıncılığın böyle bir şey olmadığını sana ağzımda bıçaklarla söyleyebilirim. Kâğıda dokunsam yeter; kokusundan, dokusundan kaç gram olduğunu bilirim. E haliyle biz şimdi insan okumayı da biliyoruz. Sana yapılan teklif tamamen ticari bir teklif. Sıkar ki, biri çıkıp da böyle bir teklifi savunmaya kalksın. Öyle ki, öykücülerin de yaşadıkları sıkıntıları biliyoruz. Şairin şaire bunu yapmasını anlamıyorum. Umarım bu konuda kendini aşağılara atmamışsındır. Sen onlara bakma, bu bir savaşsa, savaş! Sen şairsin, mücadeleye devam. Çoğu öykücü şiirin yüzüne bile bakmaz. Sen onlara bakma. Şair kişi şiirinden öyle kolay vazgeçebilir değildir. Yazmak istemediğin hiçbir türde de yazılar yazma. Seni buna şartlayanlara da asla mecbur değilsin. Ama şu çok önemli, bu böyle alır başını giderse, yazmaktan vazgeçer misin? Yazmaktan vazgeçmemelisin.
Ali Karan: Hayır kesinlikle, kimse için başlamadım kimse için vazgeçebileceğim bir şey değil. Benim için asil olan yaratım süreci. Mallerme: Şiir sözcüklerin dinidir, diyor. İnanıyorum buna ve böyle bir dünyam olduğu için mutluluk duyuyorum.
A.F.Nujen: Aldığın eğitim gördüğüm kadarıyla ilk kez akademik formda kırsalın verdiği dili mutasyona uğramamış bir şairsin. Ve bu açıdan yolu yol olacak, önemli bir şair olma özelliği taşıyorsun. Yani öyle görünüyor ki, şiir senin hayatında yeni bir şey değil. Senin hayatında yenilenen tek şey eğitim. Şiir yazmaya ne zaman başladın? Neden başka bir tür değil de yazmaya şiirle başladın?
Ali Karan: Mahcubum dedikleriniz karşısında. Okumayı öğrendiğim gibi bir şeyler yazmaya başladım diyebilirim. Okumayı da biraz geç söktüm, fakat sevdim. Bana garip gelen o yaşta da öykü ve sadeleştirilmiş klasikleri okumama rağmen hiç başka bir türde yazmanın aklıma bile gelmemiş olması. Zamanla bunun bir ait olma meselesi olduğu kanısına vardım. Kendimi bu türde özgür ve bu türe ait hissediyorum.
A.F.Nujen: Öykü yazamamak, roman yazamamak bir müddet sonra başka bir şeye döner. Düz yazan yine bir şekilde bir şeyler yazar, hiçbir şey yapamazsa online atölye açar. Ben gülmüyorum, çok ciddiyim. Böylesi de olsa, eğitim eğitimdir, karşı değilim. Oysa şairin yazamama durumu onun ölümünü hızlandırır. Şiirleri yayınlarca, dergilerce zaman zaman ya da daha en başından reddedilen genç şairleri anlamak hiç de zor değil. Şair intihar böylece icat oldu. Peki ya sen karşılaştığın zorluklar karşısında elbette şüphe yok kırılıyorsundur, ama bu kendini yok etme karanlığına kapılmıyorsun değil mi?
Ali Karan: Öyle ki, illa kitabımın çıkması, olması gerekmediğini anladığım, benimsediğim ve bunu sevdiğim andan beri önemsemiyorum. Dediklerinize kesinlikle katılıyorum. Şiir ve şairin yolu biraz daha dar…
A.F.Nujen: Sıkı takip ettiğin dergiler, edebiyat oluşumları, platformlar, şairler var mı? Sana ne katıyorlar, şiirini beslemeye yardımcı oluyorlar mı?
Ali Karan: Günümüzde yayın hayatına devam eden çoğu dergiyi takip etmeye çalışıyorum. Yetişemediklerim oluyor. Şairler konusunda şimdi aklımda olanlar, Baudalaire, Neruda, Poe, Luis Borges, Nietzsche, Mayakovski… Günümüz yaşayan şairlerden, Murathan Mungan, Şeref Bilsel, Enver Ercan, Seyithan Kömürcü, Kemal Varol, Selim Temo, Metin Kaygalak, Birhan Keskin, Serap Aslı Araklı, Ayşe Keskin, Harun Tutuş, Sinan Oruçoğlu… Yine aklımdayken kitabı olmayan bir şairimiz Taha Ayar. Yine ötürü nedenlerden kitabını özellikle bastırmak istemeyen bir şairimiz Sadi Çoşkun. Hepsi var olsunlar. Uzar gider bu. Okuduğum her şey hem beni hem şiirimi besliyor. Bunun farkında olmak ayrıca keyifli.
A.F.Nujen: Seni biraz araştırdım. Bir köy okulunda hem yönetici hem öğretmensin. Çocuklarla diyalogun müthiş! İşini severek yapmak herkesin harcı değil. Mevlana’dan Şems’ten söz edecek değilim. Sevginin kana karışması başka bir şey. Yazdığın şiirlerde bunları da gördüm. Şiir yazma ortamın, şiir yazma biçimin gibi elbette biz şehirdekilerden çok daha kısıtlı bir alanda ortamda gerçekleştiriyor kendini. Yaşamın, mesleğin şiirlerine sirayet ediyor mu?
Ali Karan: Aslında kısıtlı değil, kendimi şanslı hissediyorum hem öğretmen olduğum için hem kırsalda yaşadığım için. Çocukların bakışları, o küçük elleri, dağlar ve nehir. Bu durumlarda Kafka’yı çok hatırlarım, Az insan az eşya… Bana da yetiyor.
A.F.Nujen: Yukarıdaki şiirin Ruhumdaki Yırtık şiirlerin arasından beğenerek seçtiğim en yalın şiirlerinden biri. En yalını bu yani… Her şiirin bir öyküsü olmaz bazen, ama bunun var bence. Bu şiirin öyküsünden biraz söz eder misin?
Ali Karan: Herkes ile yaşanılan kaçınılmaz yabancılık duygusunun bir duraklama anı diyebilirim.
A.F.Nujen: Genç bir şair olarak edebiyat ortamından beklediğin bir şey var mı? İnsani açıdan, edebi açıdan? Toplumsal olarak tecrübeyle sabit ifade ediyorum bunu ben, toplum olarak da edebiyatçılar olarak kıskanç mendebur insanlarız biz bunu açık açık söylemekten çekinmiyorum. Çünkü kimse kendinden daha güçlü, daha kıvrak, daha zeki bir şair ya da yazan birinin varlığına tahammül edemiyor. İnsan değer vermedikleri için sözün değerinden söz etmiyorum bile. Sana da böyle hissettiriyorlar mı? Bu his beklentilerini ya da bu platforma katmak istediklerini ortaya çıkarmana engeller yaratıyor mu?
Ali Karan: Sizi tenzih ederim. Toprak gibisiniz. Engeller noktasına kesinlikle yaratıyor, yaratanlar kadar suni buluyorum bu engelleri. Bahsettiğiniz türde kişilerle karşılaşınca da çoğunlukla ‘’İnsan ‘’deyip geçiyorum. Düşündüm; bazı yayınevlerinin kuralları, dergilerdeki kadrolaşmalar belki ticari ama kötü. Ben kendimce şiire teşekkür edenlerdenim.
A.F.Nujen: Sormazsam olmaz. Kitabı henüz yayınlanmamış bir şair olmana rağmen ki, bu senin şair olduğun gerçeğini değiştirmez. Edebiyat kimsenin tekelinde olmadığı için bir okur olarak, seni okumuş ve bundan sonra da senin bir okurun olarak soruyorum bunu. Yakın zamanda kitabının yayınlanacağına şüphem yok. Herkes ve her şey durduğunda hareket etmeyi bırakmayan kazanır çünkü. Kitabın yayınlandığında bazı değişimler geçireceksin. Bu değişimler bazen seni geriye de çekebilir. Bunlarla nasıl mücadele edeceksin ve en önemlisi ileride karşına çıkacak bir başka genç şaire şimdiden neler önerirsin?
Ali Karan: Değişim kaçınılır bir durum değil. İyi yönde gerçekleşmesi umudum. Görünür olma arzusundan uzaklaşmanın faydalı olduğunu söyleyebilirim. Kendimiz ve hiçbir şey için yazmaya devam etmeliyiz. Böyle düşünüyorum.
A.F.Nujen: Son olarak yazarken mırıldandığın bir ezgi ya da türkü ve çok sevdiğin bir şairden bir tek dize?
Ali Karan: Şimdi, Metin Kemal mırıldanıyorum, ama herhangi bir şey dinlemeden yazanlardanım. Aklımda olan sürgün şair Cemal Süreyya:
“Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar
Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna diziyorlar
Bütün kara parçalarında
Afrika dâhil“
A.F.Nujen: Büyük cesaret göstererek ve belki de bilerek ya da bilmeyerek pek de kale alınmayacak bir kesimi de karşına almayı göze alarak sorularımı yanıtladığın için sana çok teşekkür ederim ve bilmeni isterim, yolun yarısını çoktan geçmişsin. Geri kalan kısmında olur da vazgeçmek istersen bu kardeşini hatırla, arkana bakma, yoluna bak. Tıpkı aşağıdaki şiirindeki gibi:
Doğruya ve herkese ama
Önce kalbi kuruyanlara
Gurbette yüzüne sıla tutanlara
Sokağın sigortasız tüccarlarına
El altından siyah günlük satanlara
Rab ve şifa.
Ali Karan: Yazım serüvenimi bir daha sorgulama imkânı buldum bu söyleşi ile ve çok keyifli geçti. Ben teşekkür ederim.
*Bu söyleşi dizisi genç şairleri yalnız bırakmayan Enver Ercan’a armağandır.
