“Anasının rahminden dünyaya gülerek ayak basan ilk kişinin Zeyn olduğu söylenir.” Okuyanı anlatılacak olan hikâyenin içine çeken bu masalsı cümle tanıştırıyor bizi Zeyn ile. Fakat dünyaya gülerek gelen bu bebeğin yaşamı trajik bir masal. Arap çağdaş edebiyatının en önemli yazarları arasında gösterilen Tayeb Salih tarafından yazılan Zeyn’in Düğünü (Ayrıntı Yayınları – 2022) yazarın daha evvel yayımlanan başyapıtı Kuzeye Göç Mevsimi’nin geçtiği Yukarı Nil’de bulunan aynı köyde geçer ve bu köyde olup bitenler dünyanın herhangi bir yerindeki, herhangi bir toplumda yaşanan gerilim unsurlarından farksız olarak gerçekleşir. Üstelik Zeyn tüm diğer bebeklerin aksine gülerek dünyaya gelen bir bebek olmasına rağmen.
“Her zamanki gibi güneş doğmadan gelen sütçü Halime, kuruş hesabına göre sütü tartarken, Amine’ye, “Haberi duydun mu?” diye sordu, “Zeyn evleniyor.”
“Günbatımında tarlada iş bitip millet evlerine dönerken, Zeyn gençler, çocuklar ve küçük genç kızlardan oluşan bir konvoyun ortasında evine dönerdi. Etrafındakiler gülüşür, Zeyn de içlerinde mağrur bir şekilde hava atarak yürür, birinin omzuna dokunur, bir kızın yanağını sıkar, havaya hoplayıp zıplardı. Yol ortasında ne zaman bir akasya ağacı görse üzerine çıkar, yer yer en yüksek sesiyle güneşin batmakta olduğu köyün semalarında yankılanan sesiyle haykırırdı:
“Duydunuz mu belde ahalisi? Hısım akrabalar! Ben Mahcub’un avlusunda aşktan vurulmuşum…”
“Kaynayıp fokurdayan bir tencere gibi mekan yeniden canlandı. Zeyn ortama yeni bir enerji katmıştı. Halka genişleyip daralıyor, genişleyip daralıyor, davullar kükreyip güm güm gümlüyordu. Zeyn uzun boyu, ince vücuduyla bir gemi direği gibi halkının tam kalbinde duruyordu.”
Halkının tam kalbinde duran Zeyn’i yazan, Zeyn’i yazarak çağdaş edebiyata önemli bir karakter kazandıran Tayeb Salih’ten önemli detaylarıyla biraz daha bahsetmek gerekir elbet.
Tayeb Salih 1929 senesinde Sudan’da dünyaya gelmiştir. Eserlerinde daha çok Afrika’daki geleneksel ve modern yaşamın kesiştiği noktaları ele alan yazar, günlük yaşamdan alınan roman ve hikâye kişilerinin hayatlarını anlatmada gösterdiği başarı ile yalnız Sudan ve Arap dünyasında değil, dünya çapında tanınan Arap yazarlardan birisi haline gelmiştir kısa sürede. Kısa hikâyeleri ile de modern Arap edebiyatının en iyileri arasında sayılan Tayeb Salih’in Urs al Zayn (Zeyn’in Düğünü) romanından uyarlanan Arapça film 1976 yılında Cannes Film Festivali’nde ödül almasıyla yazar uluslararası alanda daha da tanınır hale gelmiştir. Yanı sıra asıl olarak -ilk etapta- dikkat çektiği
1966 yılında Beyrut’ta yayımlanan Kuzeye Göç Mevsimi 2001 yılında Arap Edebiyatı Akademisi tarafından 20.yüzyılın en önemli romanı seçilmiş, Tayep Salih tüm bu başarıları ile Arap edebiyatının en çok okunan yazarları arasında yerini almıştır.
Zeyn’in Düğünü kusurları ve kusursuzluklarımızla insani olanı bize hatırlatan, yani asıl olarak düşüncelerimizdeki kusurlara vurgusunu yapan güzel, nitelikli bir hikâye olarak raflardaki yerini aldı. Okumanız dileğiyle.