Hasan Temiz’le 2021 Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri’nde şiir dalında dikkate değer görülen dosyası “Tükeniş Orkestrası” üzerine söyleştik.
Rabia Çelik Çadırcı: Öncelikle kutlarım sizi. İlk şiirinizi ne zaman yazdığınızla ilgili ve “Tükeniş Orkestrası” içerisinde yer alan şiirlerinizin yolculuğu hakkında neler söylemek istersiniz?
Hasan Temiz: Teşekkür ederim. İlk şiirimi lise yıllarında yazmıştım. Aslında edebiyata olan merakım o yıllarda başladı. Okuduğum şiirlerde ya da romanlarda dikkatimi çeken kısımları not aldığım bir defterim de vardı. Kelimelerin gücüne sığındığım o ilk gençlik heyecanıyla şiir yazmaya başladım. Tabii bunlar iç dökme telaşıyla çabuk çabuk yazdığım şeylerdi. Aklıma geldikçe gülümsüyorum. O heyecan sakinleşti sonradan. Çabuk yazılan şiirlerin yerini dinlene dinlene büyümeye çalışan şiirler aldı. Üniversite yıllarında dergilere göndermeye başladım şiirlerimi. Bir dergide şiirimi görmek mutlu ediyordu. Yazdıklarım bir köşede kalmamalıydı. Ona eşlik edecek bir ses bir mırıltı bulmalıydı. Aslında bunun için yazarız biraz da. Kelimelerimize eşlik edecek ortaklık kurmak isteriz. Bu arayış bu birliktelik yazmaya iter bizi. İlk şiirlerimin oluşumunda bunlar etkiliydi.
Tükeniş Orkestrası geç kaldı. Bu konuda biraz üşengecim. Dergilerde yer alan şiirlerimi toplayıp dosya haline getirdim. Varlık dergisinin düzenlediği Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri’ne göndermiştim. Dikkate değer görüldü. Bu da beni kitap çıkarma konusunda heveslendirdi doğrusu.
Tükeniş Orkestrası, ritmimi aradığım ve kendi dünyamın izini sürmeye çalıştığım şiirlerden oluşuyor. Dışarının akan yalnızlığını, gürültüyle kapanan akşamları, gırtlağımda tıkanan çocukluğumu, sesini ödünç aldığım yeryüzünün peşine takıldım. Çok sesli bir tükenmenin yorgunluğunu yazmaya çalıştım. Hafızamı kazıdım daha doğrusu. Aslında bunların hepsi bir köşede kendimle karşılaşmam içindi. Pavese’nin yanına iliştim: ‘’Kendimi aradım, bunun dışında bir şey aramaz insan.’’
Rabia Çelik Çadırcı: Şiirlerinizi yayımlamadan önce okuttuğunuz, şiir bilincine inandığınız biri veya birileri oldu mu?
Hasan Temiz: Evet, şiirimi nasıl bulduğunu merak ettiğim birileri var. Eleştirilerini dikkate alırım. Tabii şiirimin ruhunu bozmaya çalışmadıkları sürece.
“tarih, ellerinde bir celladın
soluğunu ne yana üflesin?”
Rabia Çelik Çadırcı: Şiir aynı zamanda tarihsel gerçeklik midir?
Hasan Temiz: Şair, yaşadığı dönemden kendini soyutlamamalı. Acılara, haksızlıklara kulağını kapatmamalı diye düşünüyorum. Sözünü esirgememeli. Karanlık bir dönemden geçilirken hiçbir şey olmamış gibi davranıp kendimize yarattığımız konfor alanında yaşamaya çalışmak yarınlarımız adına intihar olur. Şiir, güncelliğini ve tanıklığının gereğini yerine getirmeli. Yaşanılan gün ne ise şiir ona da dokunmalı.
Rabia Çelik Çadırcı: Yeni şiirleriniz var mı? Varsa dergilere gönderiyor musunuz?
Hasan Temiz: Şu sıralar pek şiir yazamıyorum. Aslında Tükeniş Orkestrası çıktığından beri yeni şiir yazma konusunda çok ağır ilerliyorum.
Rabia Çelik Çadırcı: Şiir eleştiri ve kuram kitapları okur musunuz? Şiirinize katkısı olduğunu düşünüyor musunuz? Ya da şiirinize katkısı olduğunu düşündüğünüz okumalar yapıyor musunuz? Nelerdir bunlar?
Hasan Temiz:Eleştiri kitaplarını takip ediyorum. Dergilerde ilgimi çeken dosya konularına bakıyorum. Elbette şiiri besler bu. Yalnız şiiri bütünüyle kuramsallaştırmayı da şiirin doğasına aykırı buluyorum. Çünkü öte türlü iş matematiğe varıyor. Şiir, geniş açı ister. Dar bir düzlemde ilerleyemeyiz. Bazı kuramcılar şiirin formülü kendilerinde gibi davranıp kendi gibi yazmayanları ‘Bu şiir değil.’’ diye öteliyorlar. Bunu doğru bulmuyorum.
Öykü okumayı daha çok tercih ediyorum. Durum öyküleri özellikle…
Rabia Çelik Çadırcı: “Tükeniş Orkestrası” okurlarının geri dönüşleriyle ilgili neler söylemek istersiniz?
Hasan Temiz: İyi dönüşler aldım çoğunlukla. Tabii bunun yanında eleştiriler de oldu, doğal olarak.
Rabia Çelik Çadırcı: Son zamanlarda sizi etkileyen, içinizden tekrar edip durduğunuz dizeler var mıdır? Varsa kime ait bu dizeler?
Hasan Temiz: ‘’trampetler çalınca toz kalkan bir kasaba gibi duruyor yüzüm
soyuldu her bir yanım günlere yapışmaktan, hâlâ sütten kesilmedi bu yara.’’ Ali Ayçil’in
‘’Hem Yaralı Hem Yakını Bir Yaralının’’ şiirinden dizeler geçiyor bu sıralar aklımdan.
