Kitapçılık, yayıncılık, dergicilik, editörlük, öykü, deneme ve gazete köşe yazarlığı gibi pek çok alanda başarılı çalışmalara imza atan Murat Şahin, genç yaşlarından itibaren kitap, yayın ve edebiyat dünyasında yer alan gerçek bir kültür emekçisi.
Murat Şahin, öykülerini Amtafarak, Son Tren, Esnaf Lokantası gibi öykü kitaplarında bir araya getirdi, Direnişin Adı Gültepe adlı semt kitabında, yaşanan zorlu bir toplumsal dönemin insani plandaki yansımalarını İzmir’in Gültepe semti üzerinden dile getirdi. Kordon Öyküleri, Vapur Öyküleri gibi ortak öykü seçkilerini hazırlayan Murat Şahin, Yusuf Atılgan üzerine hazırladığı Tedirgin Bir Yazar Yusuf Atılgan adlı inceleme kitabıyla da dikkati çekti. Murat Şahin, üretken ve çalışkan bir yazar. Okuduğu kitaplara, hayata, insana ve topluma dair denemelerinden oluşan Soluğundan Öptüm Seni adlı kitabından kısa bir süre sonra Sevmek Eskidenmiş Güzelim adlı anı-deneme-öykü tadındaki kitabı Kasım 2021’de yayımlandı.
Murat Şahin’in, önceki yapıtlarında olduğu gibi bu kitabında da anlaşılır, akıcı, duru ve rahat anlatımı yazılara damgasını vuruyor. Kitapta yer alan yazıların okuru bilgilendiren, düşündüren, sorgulamalara yönlendiren, bazen de gülümseten yazılar olduğunu belirtelim öncelikle. İnsanı eski günlerin, 1980’lerin, 1990’ların İzmir’ine; o yıllardaki mahalle ve çocukluk yaşantılarına götüren bu metinler, ilgiyle ve keyifle okunuyor. Sevginin, aşkın, dostluğun, arkadaşlığın daha değerli ve anlamlı olduğu, anılarda kalan o yıllar, yazarın gözlemlerinden, tanıklıklarından süzülen ayrıntılarla dile getiriliyor.
Mahalle kültürünün ve dayanışmasının henüz çözülmemiş olduğu o yıllarda yaşananlar, Murat Şahin’in kaleminde yazınsal bir gerçekliğe dönüşüyor. Yazarın kendi okudukları ve yaşadıkları, dilindeki akıcılıkla, içtenlikle buluşuyor; anılardan öykülere, öykülerden deneme türüne gidip gelen özgün yazılar oluşuyor böylece.
Bir dönemin İzmir’inde, Gültepe’de ve farklı semtlerdeki çocukluk, ilk gençlik yaşantıları, yazarın dikkatli bakışıyla sayfalara bütün canlılığıyla yansıyor. Bellek tazeleyen bu metinlerle, kent belleğine ve çocukluğa doğru, öykü tadında bir yolculuğa çıkıyoruz: Mahalle aralarında, sokaklarda oynanan oyunlar, arkadaşlık dayanışması ve özverisi… Yoksulluğun içinde yaşanan çocukluğun kendine özgü tatları ve neşesi… Yazlık sinemalar, sık sık kopan filmler, kopmuş filmleri toplayıp koleksiyonlarına katan çocuklar, gazozlar, çiğdem külahları ve dondurmalarda saklı sevinçler… Fuar’daki lunaparka giden mahalle çocuklarının mutluluğu… Gerçeklerden ve yaşanmışlıktan beslenen bu metinlerin pek çoğu, kurmacadan epey uzakta duruyor ve anılardan oluşuyor. Anı anlatımında yazarın içtenlikli ve gerçekçi tutumu ön plana çıkıyor.
Bazı metinlerden deneme tadı alınıyor; özellikle bu yazılar, kitaplardaki kurmaca dünyalara ve yazarların hayat hikâyelerine alıp götürüyor okuru. Bazı metinlerde yazar, anlattığı konuların yarattığı çağrışımlarla adeta daldan dala konarak kitaplara, roman ve öykülerdeki kurmaca dünyalara geçiş yapıyor aynı doğal ve rahat anlatımıyla. Sevmek Eskidenmiş Güzelim’de, hayat ile kitaplardaki dünya yan yana, bir arada dile getirilirken, diyalogların, olay, durum ya da anıların anlatımlarının hayli etkileyici olduğu da görülüyor.
Kitaptaki bütün metinlerin birinci tekil kişi anlatımıyla (benöyküsel anlatıcı) ile kaleme alınması, hepsine samimiyet ve inandırıcılık kazandırıyor. Yazarın, “Ne güzeldi 90’lar!” söylemi, sık sık karşımıza çıkıyor okurken.
Kitabın bazı metinlerinin öykü türünün temel niteliklerini taşıdığını, tam anlamıyla birer öykü olduklarını belirtebiliriz. Yazar, Efe adındaki anlatıcısıyla yer değiştiriyor bu öykülerde. Yoksul mahallesinin afacan, meraklı çocuklarının yaşantıları, özellikle Efe’nin anlatımıyla canlanıyor gözümüzün önünde. Bazen yazarın bazen de Efe’nin birinci tekil kişi anlatımları yer değiştirerek, anılardan öykülere, gerçeklikten kurmacaya ustalıklı geçişler yapılıyor. Zaman geçişlerini, anlatılanların bazılarının zamansal tutarsızlıklarını, metinlerde düş ile gerçeğin yan yana oluşuyla açıklıyor yazar. Gerçek ile düşün, anılarla kurmacanın yan yana akıp gittiği bu metinler, okuyanda “sahicilik” duygusunun yanı sıra çocukluğa özlem duygusu da yaratıyor.
Kitabın başka bir öyküsünde, yazar Yusuf Atılgan ile yazar İhsan Bayram’ın dostluklarının yer aldığını, İhsan Bayram’ın bu öykünün anlatıcısı olduğunu görüyoruz. Ben öyküsel anlatımın sürdüğü bu öykü, İhsan Bayram’ın Yusuf Atılgan’la anıları üzerine kurgulanmış.
Tek türün sınırları içinde kalmadan türler arasında geçişler oluşturan deneysel metinler yazma yöneliminin, günümüz edebiyatında öne çıkan bir olgu olduğunu söyleyebiliriz. Murat Şahin, anı, deneme ve öykü türleri arasında köprüler kuran, kanallar açan bu yazılarına, anlattığı yılların şarkı sözlerini, sevilen şiir dizelerini, sinema filmlerini, TV programlarının anlatımlarını, bazı popüler kültür ögelerini de ekleyerek metinlerin çeşitlilik ve zenginliğini artırıyor.
Murat Şahin’in Sevmek Eskidenmiş Güzelim’i bütün bu özellikleriyle okuyanda yoğun bir ilgi ve merak uyandıran metinlerden oluşuyor. Bu kitap, Murat Şahin’in diğer anı-deneme kitaplarında olduğu gibi, geleceğe bırakılan bir belge, yakın tarihe ve akan zamana düşürülen bir iz aynı zamanda. Mesela 1999 İzmit depreminin söz edildiği sayfalarda, İzmir’deki yardımların bir kısmının, Alsancak İletişim Kitabevi yöneticisi Fergül Yücel’in öncülüğünde bu kitabevinde toplandığını ve deprem bölgesine sevk edildiğini; Murat Şahin ve arkadaşlarının kurdukları küçük bir tiyatro topluluğuyla depremde ailesiz kalan çocuklara moral veren oyunlar oynadıklarını derin bir duygu yoğunluğuyla okuyoruz.
Zamana bırakılan sevgi dolu bir iz olarak Sevmek Eskidenmiş Güzelim’i heyecanla, hüzünle ve tebessümle okuyacaksınız.
Murat Şahin, Sevmek Eskidenmiş Güzelim, Biz Kitap, Kasım 2021
