Özcan Doğan, şiir, öykü, roman türlerinde yetkin eserler vermiş bir isim. Ayrıca iyi bir çevirmen.
“Öyle Değil mi Zehra?” Özcan Doğan’ın yeni romanı. Mart ayında, Doğu Batı Yayınları etiketiyle okurlarıyla buluştu. Yazarın diğer eserlerini görenler olanlar onun hikâye diline aşinadırlar. Özellikle öykülerindeki diyaloglar kurgunun merkezini oluşturur. Yazarın anlatmak istediği meseleler adeta kahramanların dilinde ete kemiğe bürünmüştür. Okur da okuduğu diyaloglarla hikâyenin içine dâhil olur. Özcan Doğan’ın en önemli başarısının, okurların öyküleri içselleştirmesine olanak sağlamasıdır diyebiliriz.
Öyle Değil mi Zehra? onay almak için mi sorulmuştur, yoksa işlerin düzeltilemeyecek boyutlara vardığı anlardaki son çırpınışla ağızdan çıkıveren bir soru mudur? Romanın merkez noktasında bu soru var. Bir dönem hepimizin hayatını bunun gibi sorular şekillendirmiştir. İlişkinin artık bizim kontrolümüzden çıktığı o eşikte, son çare olarak kendimizi karşı tarafa izah etme gereksinimi hissederiz. Belki de defalarca tanınmış son şansların hiçbir işe yaramadığı o kara zamanlar… Doğan, heyecanın kaybolduğu, tekdüzeliğin bıktırıcı etkisini salmaya başladığı ilişkilerdeki savrulan karakterleri anlatmış. Sorunsuz gibi görülen hayatımızın derinlerde çok ciddi problemleri barındırdığını, insanların birbirlerini eşeledikçe esas kimliklerine bürünmeye başladıklarını görüyoruz. Kitabın ismi, hikâyenin anahtar sorusu olarak her sahnede karşımıza çıkıyor. Birçok gerilim ilişkinin her evresinde, tüm eylemlerin karşı tarafa anlatılma çabasından doğuyor. Anlatmanın zorluğu kadar anlaşılma kaygısının doğurduğu stres de bireyleri yiyip bitiriyor. Ne duygular ne de akıl tam anlamıyla sükûnete eremiyor. Dinginliğe kavuşamadıkları gibi, olan biten tüm sorunların asıl nedenleri de kaçırılmış oluyor.
Kitabı okuduğunuzda kadın ve erkek karakterlilerine aynı anda hak verebiliyorsunuz. Farklı pencerelerden bakıldığında esasen her iki taraf da haklı. Burada bir tarafın doğru olanı yaptığını, diğerinin ise yanlış yolda olduğu iddiasında değil yazar. Yaşanılan duruma çeviriyor bakışlarını. Bizim de hem kendimize hem de karşımızdaki insana ne gözle baktığımızı betimlemeye çalışıyor. Yazar, her sahnede okura empati kurma imkanı sağlıyor. Toplumun biçtiği kadın ve erkek rollerinin, evlilik kurumunun, yaşamın monotonluğunun bir panoramasını okuyoruz.
Romanın ikinci merkez noktasını ise şu cümle belirliyor: “İlişkimiz yeniden başlamaya ne kadar uzaksa, bitmeye de o kadar uzak sanırım.” Yaşanılan bu çelişki esas itibariyle her şeyin tükendiği yer. Çünkü kişiler eğer karar veremiyorsa hem kendilerine dair ciddi soruları vardır hem de muhatabına. Anlam sorunu kişinin yakasını bırakmıyor.
Yaşadığımız çağda aşk, sevgi ve ilişkiye dair tanımlamalar kökünden değişti. Temelde iki cinsin yaşadıkları sorunlar eskiden beri aynı olsa da zamanın ruhuyla bunlara yenileri eklendi. Özcan Doğan ise birlikte yaşıyor olmalarına rağmen esasen birbirlerine ait olmayan veya ait olmayı bir türlü başaramamış insanların hikâyelerini anlatıyor. Hem de şu şudur, bu budur demeyecek kadar içten bir sesle. Sadece insanları konuşturuyor. Onların içlerini dökmesine olanak sağlıyor. Bu vesileyle biz de kendi iç dünyamızı okumuş oluyoruz.
