Atatürk’le ilgili kolay kolay her yerde bulamayacağımız bir bilgiyi az sonra sizinle paylaşacağım. Zaten ben de; yıllar sonra Fikret Kızılok’un “ Mustafa Kemal – Devrimcinin Güncesi “ albümünden öğrenmiştim bunu. Mustafa Kemal Atatürk, Sofya’da askeri ateşe olarak bulunmaktadır. Aslında onun için bir sürgün yeri olan Sofya’da ve müzikli bir çay bahçesinde bir gün; yanındaki masaya bir Bulgar köylüsü oturur. Garson bu köylüyle ilgilenmek istemez. Bunun üzerine köylü Bulgar; Bulgaristan’ın kendisi sayesinde kalkındığını ve onun tüfeğiyle korunduğunu vurgulayarak ‘Verin pastamı, çayımı alın parasını…’der. Atatürk de köylüden yana çıkar ve şöyle yazar anılarında: << Benim köylüm de böyle olmalı…>>
Onun yani Atatürk’ün “ Köylü Milletin efendisidir “ sözünün kaynağının tamamen bu olay olup da olmadığını bilmiyoruz. Dahası ben bilmiyorum! Yine de bu olayın; Mustafa Kemal’in Türk köylüsüne bakış açısını yansıtması bakımından bir önemi mutlaka var gibi? Çocukluk ve gençlik yıllarımın bir bölümü, bariz köy yaşantısı içinde geçti. Bu bariz durumunda da; hatta 1990’ların sonuna kadar uzadığını belirtmek isterim. Örneğin 1970’lerin sonlarında ve ülkemizin terörün her türlüsünden nasibini aldığı ama terörün de çok şükür o köye, köyümüze giremediği yıllarda en büyük zenginliklerimden biri de; yaşları anne ve babamdan daha büyük köyümün insanlarının saatler süren sohbetlerini dinlemekti. Bıkmazdım dinlemekten ve aslında kentte yaşıyor olsam da; sırf bu sohbetle tanık olabilmek adına, hiç olmazsa haftada bir köye giderdim. Mümkün mertebe yapmaya çalışırdım bunu. Ağırlıklı olarak siyaset / politika – ki, istediğim de buydu zaten? – ve ara sıra da köy sorunları konuşulurdu. Köy sorunları da ayrı bir siyaset / politika değil miydi zaten?
Göksu Nurten’le ( Çakır ) Umay Ana’nın başına gelenler ve “ Dağın Ardı Aşkşehir “ üzerine konuşurken defalarca; her ne kadar kendisine Umay Ana’nın bir dağ köyü ebesi için fazla idealist / gerçeküstü olup olmadığını sorsam da, beri yandan aklıma yukarıda yazıp da yaşadıklarım geldi bir dönem. Yine de öyle bir roman, öyle bir roman kahramanları ve öyle bir coğrafyayla baş başa kalıyoruz ki “ Dağın Ardı Aşkşehir “de; kitabın neresinde bir roman ama neresinde masallarla iç içe olduğunu bilemiyor insan. Özellikle Umay Ana’nın Deniz’le konuşmalarında kullandığı dil ve bu dilin yıllar yıllar önce var olma ihtimali; Anadolu’nun dağlık bir bölgesinde değil de, kendimizi yıllar yıllar sonrasının bilim – kurgu ortamında hissetmemize neden oluyor. Neden olmasın? Sadece Umay Ana da değil; romanın diğer kahramanları Deniz, Ayşemin, Hasan, Hüseyin, Mustafa, Umay Ana’nın iki oğluyla torunu Umay, yazar tarafında özel anlamlarla bezenip öyle sunulmuş bize. Hepsi, bu roman kişilerinin hepsi; ilerideki zamanların birinden bugüne – hatta yıllar yıllar öncesine – gelmiş gibiydi. O kadar ki; ilk atom bombasının patlamasına daha dokuz yıl vardı.
Sadece insanları da değil Göksu Nurten’in bu kitabında; dağları, hayvanları ve hava şartları da gerçeküstü. Masraftan hiç mi hiç kaçınılmamış devasa bütçeli bir Hollywood filminde gibisiniz sanki? Dağlar, dereler ve düşler; fantezi dünyanızı daha da renklendiriyor “ Dağın Ardı Aşkşehir “de. Şüphe yok ki bunda en büyük pay yazara yani Göksu Nurten’e ait. Kendisinin çocukluğundan getirdiği masallara. Onunla konuştuğunuzda ve bilhassa konu onun asıl memleketi Karadeniz’in doğusuna geldiğinde; bambaşka bir 1001 gece masallarıyla karşılıyor sizi yazar. Yazar kimliğini yerine göre masalcı kimliğiyle değiştirerek yahut her ikisini de harmanlayarak yağmuru ve yeşili fazlasıyla bol bir coğrafyaya çekiyor sizi Göksu Nurten Çakır. Bitmeyecekmiş gibi duran geceler, bu geceleri yerine göre korkunç ama yine de ilginç kılan o yöreye ait söylenceler ve bu söylencelerin sözcüsü Göksu Nurten. Sadece kendisini dinlemek bile; yazarın ne kadar özel bir birikime sahip olduğunu görmemize yetiyor da artıyor bile.
“Dağın Ardı Aşkşehir “…Konusu ve ön plandaki karakterleriyle devrimci bir roman aslında. Deniz; Can Yücel / Can Baba’nın deyimiyle “ Bizim Deniz “. İnsanlığın, azmin ve aslında gerçekçiliğin temsilcisi Deniz. “ MareNostrum “. Evet, yazar kitap içinde ve az önce de yine vurguladığımız gibi masalcı kimliğini devreye sokup bizi bir düş / rüya âleminde zaman zaman dolaştırmaktan geri durmuyor ama tüm bunlar; sancısı fantastik, yine de bir o kadar gerçekçi bir doğumun gereği. Öyle ki kitap boyunca Umay Ana’nın tüm yaşamını bizimle paylaşanın aslında Azrail’in ta kendisi olmasına şaşırmıyoruz bile? Şahsen ben şaşırmadım! Göksu Nurten; gönlünden geçen insanlığı ve diğer olmasını istediği her şeyi annesi ve ninesi aracılığıyla karakterlerine söyletip yaşatıyor. Bir köy ebesinin de çok çok ötesinde Umay Ana ile onu bir gece yarısı evinden alıp masalsı bir ay boyunca konuk eden Deniz ve yoldaşları – öyle diyelim -, Mustafa, Umay Ana’nın oğullarıyla torunu Umay; aslında hiç de yadsınası karakterler değil. Çevremize yakın ya da uzak – şöyle dikkatlice baktığımızda, onların aslında hep bizimle olduğunu fark edeceğiz. Elbette bunu, Göksu Nurten Çakır’ın gözüyle yaptığımızda gerçekleşecek bu. Onları görmemiz için mutlaka dağ başlarında ve birkaç gün ya da birkaç saat sonra bir cenazenin kalkacağı bir evde yaşamamız gerekmeyecek. Gerçekçi olmamız ve gelmekte olan bir devrimi görme becerimiz kâfi gelecek buna. “ Dağın Ardı Aşkşehir “in yine de mutlaka okunması gerektiği inancındayım. Çünkü dağ başlarındaki mucizeleri; megakentlerde ve ancak Göksu Nurten Çakır’ın hikayeci – masalcı anlatımıyla öğrenebiliriz!
