Türk edebiyatının usta isimlerinden Barlas Özarıkça’nın ilk kez 1986’da yayımlanan ve edebiyatımızda zamanla bir “kült” kimliği kazanan romanı Ters Adam, özgün anlatım dili ve sarsıcı varoluşsal sorgulamalarıyla Everest Yayınları’nda ilk defa yayımlandı. Yazarın hem anlatıcı hem de karakter düzleminde kurduğu çok katmanlı yapısı, okuru yalnızca bir hikâyenin değil, zihinsel bir çöküşün ve içsel bir direnişin de içine çekiyor.
Yıllar sonra yeniden okurla buluşan roman, anlatıcının bir parkta bulduğu ses kasetleri aracılığıyla tanıştığı ve zamanla takıntı haline gelen karakterler etrafında gelişiyor. Kasetlerdeki sesin dökümü şeklinde ilerleyen metin, bireyin toplumdaki yerini, kimlik dağılmasını, anlam arayışını ve zihinsel parçalanmayı anlatıyor. Ters Adam, modern insanın yalnızlığı, aidiyetsizlik ve çöküşle kurduğu ilişkiyi Türkçede az rastlanır bir edebi incelik ve ironiyle ele alıyor.
İlk yayımlandığı dönemde geniş kitlelere ulaşamayan roman, son yıllarda edebiyat dünyasında yeniden keşfedilmeye başlandı. Yazarımızın, Hay adlı öykü kitabıyla 70. Sait Faik Hikâye Armağanı’na değer görülerek yeniden gündeme gelmesinin ardından, Ters Adam yeni kuşaklar için yeniden okunmayı hak eden bir eser olarak öne çıkıyor. Everest Yayınları olarak bu özel eseri yeni bir editoryal süreçle okurlarımızla buluştururken, kitabın kapak tercihi de metnin ruhuyla bütünleştiriyor. Kitabın kapağında yer alan Marc Chagall resmi, romanın anlatısı içinde önemli bir yer tutan ve karakterin zihin dünyasını yansıtan Chagall tablosu betimlemesine de güçlü bir gönderme yapıyor.
Edebiyat tarihine ilgisi olan okurlar, çağdaş klasiklerle ilgilenen gençler, postmodern anlatı biçimlerini sevenler için Ters Adam, keşfedilmeyi bekleyen bir edebi hazinedir. Everest Yayınları olarak bu özel yeniden basımı, hem edebiyat hem de düşünce dünyasıyla buluşturmanın mutluluğu içindeyiz.
“Ey köylü toplumun azıcık şehirli ve azıcık tiyatrosever seyircileri! Hayattan başka koparılacak zincirleriniz yoktur, birleşin.”
Bir adam düşünün: Ne toplumun kurallarına uyar ne de insan ilişkilerinde beklenen rolleri oynar. Öfkesini, alaycılığını ve keskin zekâsını bir silah gibi kullanır. Ters Adam, sadece karşı çıkmak için karşı çıkan biri değildir; dünyanın çarpıklığını gören ve bunu ifşa etmek isteyen bir figürdür. Düzeni reddeder ama ona karşı savaşırken kendini de yok etmeye yaklaşır.
İlk kez 1986’da yayımlandığında fazla dikkat çekmeyen, ancak yıllar sonra yeniden keşfedilen Ters Adam, edebiyatın konfor alanından taşan, geleneksel anlatıya meydan okuyan, sert ve sarsıcı bir metin. Barlas Özarıkça, klasik anlatı yapısını kırarak, bilinç akışı ve ani sıçramalarla okuru rahatsız edici bir yolculuğa çıkarıyor. Romanın anlatıcısının düşünceleri, öfkesi kadar hızlı ve keskin bir şekilde akarken, hikâye klasik roman kalıplarını reddediyor.
Eleştirmen, akademisyen Yıldız Ecevit’in, bir “kara anlatı” ve “Oğuz Atay’ın Türk edebiyatında açtığı kulvarda başlayan yeni estetiğin en ilgi çekici örneklerinden biri” olarak tanımladığı Ters Adam, bu kez Everest Yayınları’nda okurları bir kez daha düzeni sorgulamaya davet ediyor. Düşünen Adam heykel olmaktan vazgeçip, her akşam yanımıza gelerek bizimle konuşmaya başlamıştı. Aklın yolu bir değil, daha fazladır, diyordu. Sizler normalden kaçtığınız için buradasınız, diyordu. Normali yaşayanlar, sizleri buralarda toplayıp biçimde ve özde misli görülmemiş oranlarda hayatı kendi doğallığının ötesine zorladılar.
Barlas Özarıkça: 1948 yılında İstanbul’da doğdu. Üniversite eğitimine Alman Filolojisi’nde başladı. Gazetecilik Yüksek Okulu’nu bitirdi. Hamburg Üniversitesi Felsefe Bölümü’ne misafir öğrenci olarak gitti. 1972’de Türkiye’ye dönüşünün ardından çeşitli işlerde çalıştı. Hekimoğlu Ali Paşa Kütüphanesi’nde beş yıl yöneticilik yaptı. İlk romanı Ters Adam (1986, Tuygun Yayın) bu dönemde yayımlandı. Gazeteler ve dergiler için yazılar yazdı. Hay (2023, Metinlerarası Kitap) adlı öykü kitabı, 70. Sait Faik Hikâye Armağanı’na değer görüldü. İstanbul’da yaşıyor.
