SOVYET EDEBİYATININ MİHENK TAŞLARINDAN
VE ÇELİĞE SU VERİLDİ- NİKOLAY OSTROVSKİ
‘‘Ölürsem şu adreste bulunan yakınlarıma durumu bildiriniz: Şepetovka kenti, demiryolları deposu, tornacı Artem Korçagin.’’ Sayfa 233
Bu yukarıda okuduğumuz yazılı not ana kahramanın (Pavel Korçagin) cephede üzerinden çıkan notudur…
Ve Çeliğe Su Verildi kitabı hem Sovyet hem de Dünya Edebiyatı açısından çok mühim bir eserdir. Bilindiği üzere insanlık tarihinin dönüm noktalarından bir tanesi de 1917 yılındaki Ekim Devrimi’dir. Lenin ve Bolşevik Parti önderliğinde öne atılan işçi sınıfına mensup insanlar, köylüler, kadınlar ve ezilenler yeni bir tarih sayfası açmışlardır. Yazar Ostrovski ise bu olaya kayıtsız kalmayarak çok önemli bir eser kaleme almıştır.
Ukrayna’nın küçük bir kentinde işçi çocuğu olarak dünyaya gelen Nikolay Ostrovski (1904-1937) Ve Çeliğe Su Verildi eserinde kendi Ekim iktidarlarını korumaya çalışan işçilerin ve köylülerinin hikayesini çarpıcı bir dille anlatmıştır. İç savaş esnasında ana kahraman Pavel üzerinden kitap ilerlemektedir. İlkin Pavel Korçagin’in çocukluk dönemine gideriz, daha sonra gençlik dönemine geçilir. Yazarın hayat hikayesine baktığımızda bu eserin yarı otobiyografik olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Yani Pavel’de Ostovski’den çok fazla izler vardır. Karakterin başına gelen hastalıklar yazarın da hayatta karşılaştığı kötü durumlardır. Peki yazardan izler taşıyan kitabın bu ana kahramanı nasıl birisidir?
Eğitim almamıştır, yoksulluk içinde büyümektedir. Bulaşıkçılık falan yapar, daha sonra elektrik işleriyle uğraşır. Öte yandan oldukça kararlı ve inançlıdır. Ünlü yazar Aleksandr Fadeyev Ve Çeliğe Su Verildi kitabının karakteri için şöyle söyler: ‘‘Tüm Sovyet Edebiyatında, şimdiye kadar böylesine saf ve böylesine canlı bir roman kahramanının daha olduğunu sanmıyorum.’’ Pavel Korçagin, ilerdeki yıllarda yazılacak roman kahramanlarının da bir nevi öncüsü sayılır. Mesela sevilen yazar Kazakeviç’in Yıldız romanının ana kahramanı gibi.
Roman boyunca Ukrayna’nın farklı bölgelerinde farklı etnik gruplarla çarpışılır. 1. Dünya Savaşı ve sonrasının etkilerini de bu esnada görmekteyiz. Bazen Polonyalılarla bazen Almanlarla karşılaşır bazen de iç savaştaki çetelerle göğüs göğse çarpışılır. Eserin olay örgüsünden kaynaklı tempo neredeyse hiç düşmek bilmez ve tıpkı karakterler gibi nefes nefese kalır okuyucu. Pavel çatışmalar sırasında sık sık yaralanır. Ostrovski bu eserinde elbette sadece savaşlardan, askerlerden değil, aşktan, kadınlardan da söz eder. Bu şekilde çok yönlü bir portre çizen yazar hiçbir şekilde utanmadan yaşanılacağına da dikkat çeker. Daha sonraki sayfalarda Lenin ile bilgilere de rastlanmaktadır. Kitapta Lenin’in ölümü üzerine şöyle bir cümle yazılmıştır: ‘‘Güçlü kökleri çok sağlam toprağın derinliklerine inen bir ağaç, tepesi kesilse bile ölmez.’’
Belki bu söyleyeceklerimiz aşırı bir yorum olabilir ama eseri okuyanların özellikle Pavel karakteri üzerinden kafasında şöyle bir soru da takılabilir: ‘‘Bazen ideolojiler insan hayatından da önemli midir?’’ Çünkü Pavel roman boyunca hiç sağlığına dikkat etmez ama çevresinde gelişen diğer bütün olaylara karşı her zaman atılgandır…
Kitabın ilgi çekici ismine değinecek olursak; içeriğiyle oldukça örtüşmektedir. Normalde yumuşak bir madde olan çelik, en yüksek derece ısıya maruz kaldıktan sonra sertleşmesi için suya temas ettirilir. Eserde de yaşanılan olaylar içinde insanın çelikleşene kadar piştiği hem ideolojik açıdan hem de fiziksel olarak sağlamlaştığı vurgulanmıştır. Bu benzetme hem işçiler hem köylüler hem de ezilenler adına oldukça manidardır. Romanın sonlarına doğru karakterimiz ağır hastadır…
1934 yılında yayımlanan eserin yazarı Nikolov Ostrovski 22 Aralık 1936 yılında genç yaştayken Rusya’da vefat eder. Yaşamının son dönemlerinde hem gözleri görmüyordur hem de felçlidir. Türkçe’ye çevrilmiş bir diğer eseri ise Fırtına Çocukları adlı eseridir.
Ve Çeliğe Su Verildi kitabını iki farklı yayınevinden bulabilirsiniz.
1-Ve Çeliğe Su Verildi- Ceylan Yayınları, Deniz Bakır çevirisi.
2-Çelik Böyle Sertleşti 1-2, Yar Yayınları, Güneş Bozkaya, Nadiye R. Çobanoğlu çevirisi.
Kaynakça:
1-Ve Çeliğe Su Verildi, Nikolay Ostrovski, Ceylan Yayınları, İstanbul 2017
2-Sovyet Edebiyatı, K. Zelinski, Konuk Yayınları, İstanbul 1978
