“İçimizden sular geçti, içimizden sessizlikler dalgınlıklar. Baktık acımız bir perde, kapattık.” Gonca Özmen’in dizeleriyle kapıdan bizi buyur ediyor Arzu Alkan Ateş. İlk baskısını Eylül 2020’de Alakarga Sanat Yayınlarından yapan Mahir Efendi’nin Papağanı yazarın dördüncü kitabı. Üç bölüm, yirmi beş kısa öyküden oluşan kitap yer yer anılar üzerinden yer yer de karakterlerin konuşmalarıyla ilerliyor. İlk öyküsünden son öyküsüne kadar içinizi ısıtacak nene dede masalları tadında bir keyif vadediyor.
Yaz Gelgiti öyküsüyle kurdeleyi kesip açılışı yapıyoruz. Yazar daha ilk öyküyle bizi sarsıyor: “Tekerlemelerini henüz ezberlemediğimiz bir masaldı hayat.” (sy.9) cümlesiyle birkaç saniyede okunacak, bir ömür düşünülecek bir söz bırakıyor dimağımızda. İki kız çocuğunun kalbiyle, aklıyla kocaman hayatın yorumlaması yapılıyor. Yokuş Aşağı öyküsünde, iki kız çocuğunun bisikletten düşmesi haberinin yaralı bedenlerinden önce eve ulaşmasının şaşkınlığı, Kuş Ev’de Uzluların Bey Amcasının gizemli hayatı, Kabil’in Soyu’nda ilk günah/ ilk eziyet/ ilk acı iki çocuğun diliyle bir köpeğin gözünden anlatılıyor. Rüya öyküsünde gerçekmiş gibi anlatılan bir dizi olayın sonrasında Alice Harikalar Diyarında kitabını akıllara getirecek bir son bizi bekliyor. Adı Lale Olmayan, Türkiye’nin belki de en gerçek yüzünü işliyor sözcüklerle nakış nakış. Türkiye’ye ‘yolu’ düşmüş güzel bir kadının ‘yol’suz olması… Deniz Kabuğu’nda “Yüzümüzde güneşin şarkısı.” (sy.45) yazarla beraber kısık gözlerle güneşe bakıp Kıl Haydar’ın Lale’nin mektubundan sonra kendini hapishanede vurmasını öğreniyoruz. Aslında onu Lale vurdu, aslında onu sevgisizlik vurdu, aslında annesi… Diyemiyoruz.
İkinci bölüm “Ah bellek, acı bellek! Hem arısın sen hem kim bilir hangi ülkeden kalma diken?” diyerek Hilmi Yavuz dizeleriyle başlıyor. İlk öykü Ben Bir Başkasıdır’da yazar, Herman Melville’nin Katip Bartleby’ine bir gönderme yapıp kendini irdeliyor. Kıl Haydar öyküsünde kokusunu aldığımız Freud’un psiko-analitik gelişim kuramının etkileri yazarın bu öyküsünde direkt olarak kendini gösteriyor. Kitaba adını veren Mahir Efendi’nin Papağanı aslında duvarda asılı olan bir fotoğrafa, yazar ve arkadaşının can üfleyip onları konuşturmalarını anlatıyor. Hayal gücünün uçlarında dolaşan yazar okuyucunun da dünyasını zorluyor. İlk okumada akıllara Heybeli Sahaf’ta, Karaköy’de; yerlerde, eski bavulların içinde satılan fotoğrafları akıllara getiriyor öykü. Herkes hayatında bir defa eski siyah beyaz fotoğraf görmüştür. Ama ona bakıp ne Mahir Efendi’yi ne de papağanını duymuştur. Öyküyü okuduktan sonra “Kendime not: gözlerini değil kulaklarını açık tut.” diyebilirsiniz. Hüdaverdi Kendini Vurdu, yine Türkiye’nin açık yaralarından akan cerahat diyebiliriz. “İnsan ölmeye karar verebilir; kıyafet seçer, meslek seçer, kitap seçer gibi ölmeyi seçebilir mi?” (sy.63) sorusunu yazar sorar, okuyucu cevaplar. Hüdaverdi adı üstünde “Hüda verdiyse reddediş niye?” sorusunu sordurtan bir öykü. Yazar öykünün ad seçiminde oldukça başarılı bir tercih yapmış. Okuyunca anlayacaksınız başlıktaki ironiyi. Yusuf Masalı terk edilişin kıssası, Şenlik 1970’lerde Alamancıların yurda dönüş bayramları, Kızgınların Kemal mutluluğun panaromasını, Üç Hayalbaz çocukluğun fütursuzluğunu, Rüçhan Öğretmen ise herkesin hayatında bir cetvelli öğretmeni olmuştur dedirten içimizden birer parçayı anlatır.
Üçüncü bölümde “İlk biz geldik dünyaya. Gelir gelmez sevmeyi, çalışmayı öğrendik. Bir gün yası öğreneceğimizi hiç bilmiyorduk.’’ diyen İlhan Berk dizelerine selam verip Arayış öyküsüne doğru elimizi uzatıyoruz. Arayış yıllar sonra köyüne dönen küçük kızın küçüklüğünü arayıp anmasını anlatıyor. Yatılı Okul “Yüzümüzden kelimeler geçmiyorsa biz kimiz? (sy.101) sorusunun peşinden gidip erinliğe giriş yapan bir kızın kendini sözcüklerle aramasını, İlk Aşk aynı kızın kalbinin değdiği ilk adamı, Esti Geçti ilk adamın sevgilisine değdirilen gözleri, Koş Zıpla beden eğitimi dersinde çekilen sıkıntıları, Katip’in Bıyıkları kuşun intikamının acısını, Ağlayan Ihlamur ise mahkeme ağacını anlatıyor. Kocaman Efendi’nin Defteri bedeniyle eş değer bir kalbe sahip olan okul hademesinin okudukça yükseldiği, uçup uçup konduğu bir ömürlük defterini ve Son Söz olarak da yazarın yakın arkadaşının ölümünü anlatıyor. Belki de anlatmıyor. Sanırım bunu bir tek yazar biliyor.
