Zeynep Kahraman Füzün: “Yazmaya odaklanmışken kimse beni durduramaz”
Hümeyra Dutar: Merhaba Zeynep Hanım. Bildiğim kadarıyla yeni öykü dosyanız üzerinde çalışıyorsunuz. Peki ikinci öykü kitabınızdan sonra tekrar roman yazmayı planlıyor musunuz?
Zeynep Kahraman Füzün: Ben planlı yaşamayı seven biriyim ancak konu edebiyat olunca olayları akışına bırakıyorum. İlk öykü kitabımda roman yazmamı istediler ben de yazdım. İkinci öykü dosyamla ilgili nasıl dönüş alacağımı henüz bilmiyorum. O çıktıktan sonra dönüşleri dikkate alacağım. Hangi öykülerim sevilirse o türde yine hacimli bir metin yazmak istiyorum. Öykü yazmaya her zaman devam ediyorum ama öykü dosyası oluşturmak uzun soluklu bir iş olduğundan ötürü tekrar öykü kitabı çıkarmak istesem de çıkaramam. Yani öykülerim birikene kadar bir roman daha yazabilirim sanırım. Muhtemelen de hep böyle devam edeceğim. Öykü roman öykü roman şeklinde bir yolculuk beni bekliyor.
Hümeyra Dutar: Son kitabınız Dünya Topraklarında pandemi kitabı tanımlamasıyla akıllarda kalacak diye düşünüyorum. Distopya olarak düşündüğünüz bir eserin içindekilerin çok hızlı gerçekleşmesi sizi şaşırttı mı? Kısaca neler hissettiniz anlatabilir misiniz?
Zeynep Kahraman Füzün: Kitabım pandemi kitabı değil aslında. Çok başka şeyler anlatıyorum. Sadece kitapta tanıdık gelen kısım salgınlar. İlaç yasağı, irotlar, çipler, tek elden yönetilen dünya, yalnızlık, cinsiyet gibi daha pek çok konuyu ele alan bir eseri pandemi kitabı olarak tanımlamayı doğru bulmuyorum. İçindekilerden gerçek olan sadece pandemi ama zaten o da gelecek tasarımımdaki yüzlerce kötü hadiseden sadece bir tanesi. Diğerleri gerçekleşmez umarım. Pandeminin gerçek olması okurları karamsarlığa itebilir. Bu oldu diğerleri de olur mu diye düşündürebilir. Bu da eserimin etkisini artıran bir durum olacağı için mutluyum. Çıkış sürecinin uzun sürmesi dolayısıyla ilk virüs ortaya çıktığında çok üzülmüştüm. Kitabımın etkisi azalacak sanmıştım ama daha da arttı ve anlaşılır hale geldi. Yalnız şöyle bir itirafta bulunayım. Okur rahatsız olmasın diye içindeki virüs kelimelerini ayıkladım.
Hümeyra Dutar: “Herkes uyuyunca yazmak çok güzel. Hani arkadaşlarla toplanıp gece lambasında fısır fısır konuşursun ya! Sonra bir öksürük sesi gelir, uyuyun der gibi… İşte buranın öksürüğü eksik. Biri şefkatle uyu demeli.” cümlelerinin bulunduğu bir tweetinizi okumuştum. Buradan hareketle gece kendinizi yazmaya kaptırmışken nasıl durduruyorsunuz? Genelde olay örgüleriniz de hızlı olduğu için size birinin “Dur!” demeden duramayacağınızı düşünebilir miyiz?
Zeynep Kahraman Füzün: Ben yazmaya kaptırdım mı kendimi, bırakamam. Yazmış olduğum öykünün veya roman bölümünün illa bitmesi gerekir gibi hissediyorum. Bazen olmuyor tabii ki tıkanıp kalıyorum. Bazen tek cümle yazıp saatlerce düşünüyorum. Genel olarak bitiririm ama. Tüm işlerimde böyleyim. Başladığım iş bitecek ve kenara konacak. Karakterim öykülerime de yansıyor tabii ki. Hızlı giden bir kalemim olduğu söyleniyor. Yazmaya odaklanmışken kimse beni durduramaz. Uyku bile bana dur diyemez. Ben kendi kendimi durdurabilirim ancak.
Hümeyra Dutar: Ze Dergi’nin yayın yönetmenliğini yaptığınızı düşününce sesli edebiyat dergisi çıkarmak nerden aklınıza geldi? YouTube’dan hizmet verdiğinizi ele alırsak dergi takip eden yeni nesil okurlara rahatça hitap ettiğinizi düşünüyor musunuz?
Zeynep Kahraman Füzün: 2019 yılının ilk aylarında Dünya Topraklarında’yı yazmaya başladığımda editörlüğü bıraktım. Sonra kendimi boşlukta buldum ve arayış içine girdim. Bağımsız bir dergi kurmayı düşündüm. Uzun soluklu olmasını istediğim için matbu hiç düşünmedim. E dergi olsun da istemedim. Az emek vermiş olacağımı düşündüm. Zorlanmayı seviyorum. Sesli dergi o zaman aklıma geldi. Hiç kolay olmayacaktı. Sesli dergi fikrime ilham veren hadise ise şu; 2018’de Bülent Ayyıldız Hepsi Hikaye kanalını kurmuştu. Orada ben günümüz öykülerinden seslendirmiştim. O zamanlar sadece ünlü yazarlar seslendiriliyordu. Çağdaşlarımız metinlerinin de sesli olması çok iyi olur diye düşünmüştüm. Hatta dergi olacağı için hiçbir yerde yer almamış eserleri kabul edeceğiz ve genç yazarlara alan açmış olacağız diye düşünüp heyecanlandım. İlk birkaç sayı için eser talep ettik ama sonra gerek kalmadı. Yeni kalemler keşfetmek çok güzel. Sadece bizde yer alan yazarlar oldu. Tek dikkat ettiğimiz şey aynı isme iki sayı üst üste yer vermemek. Yazarlarla söyleşi yapıyoruz. Sitemizde kitap incelemeleri yayımlıyoruz. Biz elimizden geleni yapıyoruz. Gerisi okurun/dinleyicinin takdiri.
Hümeyra Dutar: Sabit Fikir dergisinde yayımlanan “On Maddede Öykü Nasıl Yazılmaz” adlı tavsiye yazınıza eklemek istediğiniz bir madde var mı? Ve bu on maddeyi tek maddede ifade edecek olsanız ne söylerdiniz? En önemli maddeler sizce hangileri?
Zeynep Kahraman Füzün: On maddede öykü nasıl yazılmaz aslında bir özet. Benim eğitimlerimde anlattıklarımın bir özeti. Ve aslında çok daha fazla başlığı on maddeye indirdim. Bazı bilgiler tek maddede toplandı. Şimdilik ekleyeceğim bir madde yok ama bugün böyle düşünüyorum, ileride farklı düşünebilirim. Yazarlık sürekli ilerleyen bir süreç. Bugünkü tecrübemle on yıl sonrası farklı olacaktır ve ben yeni öykü hataları keşfedeceğimdir belki. Tek maddede ifade edecek olursam eğer şöyle: iyi olarak kabul görmüş bir öyküyle ilk defa öykü yazmış genç bir kalemin öyküsünü karşılaştırıp aradaki farktan öykünün nasıl yazılmaması gerektiğini anlayabilirsiniz. Bütün hatalar olmayabilir belki ama pek çoğunu ayan beyan göreceksiniz. Ben yazarlık eğitimi verirken ve editörlük yaparken kötü metinlerle karşılaştım ve çok faydasını gördüm. En önemli maddeler diye ayırmam mümkün değil. Hepsi bence olmazsa olmaz. O maddelere dikkat ederek yazan biri muhakkak bir dergiden dönüt alır.
Hümeyra Dutar: Yazarlık atölyelerinin faydasının olduğunu düşünüyor musunuz?
Zeynep Kahraman Füzün: Ben yazarlık eğitimi almadım ve çok eksikliğini gördüm. Bu noktaya gelene kadar çok fazla hata yaptım. Gereksiz metinler okudum, yazdım. Yolum aşırı uzun oldu. Tek faydası yıllarca farklı türlerde yazmam dolayısıyla dilimin oturmuş olması ve tecrübem. Bu tecrübelerimi gençlere aktarabilmem. Yazarlık eğitimi vermeyecek veya editörlük yapmayacak birisinin uzun yıllara ihtiyacı yok bence. Sadece kurmaca yazmak isteyen biri iyi bir atölyeden çok fayda görecektir. Ne öğretiliyor diyebilirsiniz. Elbette boş geçen atölyeler de vardır fakat amaç zaten bilgi aktarımı değil. Bilgileri; kitaplardan, söyleşilerden veya benim yazdığım On Maddede Öykü Nasıl Yazılmaz gibi tavsiyelerden de alabilirsiniz. Atölyelerin en güzel tarafı sizin metninizin değerlendiriliyor olması. Hatalarınızın size gösterilmesi. Bu yazarlıkta sizi hızla yukarılara taşır. Eleştirinin yokluğu tartışılıyor sürekli. Atölyelerde sadece genç kalemlerin metni eleştirilirken kitap çıkarmış belli bir okur sayısına ulaşmış öykücülerin metinlerindeki sıkıntılarla ilgili dönüş yapan olmaz. Biz yazar arkadaşlarla bunu zaman zaman yapıyoruz ama kendisini sevdiğimiz için kalemini de seviyoruz ve objektif yorumlarda bulunamıyoruz. Böyle olunca da genç kalemlerin ilk kitapları bilinen yazarlardan daha iyi olabiliyor. Genç kalemler var olabilmek için hem en iyisini yapmak zorunda hem de dediğim eleştiri alabilmelerinden ötürü kendini geliştirebilmekte. Bana gelecek olursam beş yıldır eğitim veriyorum. Benden muhakkak bir şeyler almışlardır. Memnun kalmasalar açtığım her atölyeye gelmezlerdi. Bazısı benden bir kere eğitim alırken bazıları iki üç defa katıldı. Her katılan aynı faydayı görmemiştir tabii ki. Ben atölyelerime katılanlarla iletişimi devam ettiririm. Bazen çok üzülüyorum. Anlattıklarımdan hiçbir şey almamış gibi bir yol çiziyorlar. Para ile kitap bastırıyorlar. Bazen de çok mutlu oluyorum. Tam bir usta çırak ilişkisiyle gidiyoruz. Öyküleri dergilerde yer alıyor, iyi yayınevlerinden kabul görüyorlar. Onların yazarlık sürecine tanık olmak beni çok mutlu ediyor. Asıl mesleğim öğretmenlik olduğu için öğretmek benim için olmazsa olmaz bir durum.
